به نقل از «تابناک»

چرایی پول پرقدرت ۱۰۱ هزار میلیارد تومانی/ سیاست گذار پولی چه در سر دارد؟

تاریخ انتشار: ۸ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۹۹۸۶۵

به گزارش تابناک اقتصادی؛ تحولات اقتصاد کلان در مهرماه از منظر بانک مرکزی بیان گر رشد ۳.۲ درصدی پایه پولی نسبت به شهریورماه و رسیدن به بیش از ۷۱۲ هزار میلیارد تومان است.  

این مسیر صعودی پایه پولی به گونه‌ای است که از ابتدای سال تا پایان مهرماه، بیش از ۱۰۱ هزار میلیارد تومان به پایه پولی اضافه شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به بیان دیگر در هفت ماه آغازین سال، ۱۰۱ هزار میلیارد تومان پول پرقدرت در آمار‌های پولی بانک مرکزی به ثبت رسیده است. از سوی دیگر در این بازه زمانی، حجم نقدینگی نیز از محدوده ۴۸۰۰ هزار میلیارد تومان به بیش از ۵۶۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.  

اما در این میان، تغییرات افزایشی پایه پولی و ثبت نرخ رشد ۳.۲ درصدی در یک ماه، چشم انداز مبهمی را از آینده نقدینگی و تورم ترسیم کرده است. چراکه در آمار‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی، علاوه بر نقدینگی و پایه پولی، با متغیری به نام ضریب فزاینده نقدینگی نیز مواجه هستیم. ضریبی که تاثیر به سزایی در تبدیل پایه پولی (یا همان چاپ پول) به افزایش حجم نقدینگی در ماه‌های آینده دارد.

به عبارت دیگر، در علم اقتصاد پایه پولی با یک ضریب، تبدیل به رشد نقدینگی می‌شود. در نتیجه افزایش حدود ۲۲ هزار میلیارد تومانی پایه پولی در عرض یک ماه (شهریور تا مهر) بسیاری را نگران از کنترل تورم در ماه‌های آتی کرده است. این در شرایطی است که نرخ رشد دوازده‌ماهه پایه پولی نیز به ۳۴.۵ درصد رسیده است و به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، با این رشد حدود ۳۵ درصدی پایه پولی در یک سال، نمی‌توان شرایط را برای تورم تک‌رقمی فراهم کرد. این در حالی است که باید توجه داشت رابطه میان حجم پول و تورم رابطه‌ای یک‌به‌یک است و نیازمند برنامه ریزی از سوی سیاست گذار پولی است.

تحلیل بانک مرکزی از قد کشیدن پایه پولی چیست؟

به تازگی سیاست گذار پولی در پاسخ به این سوال بیان داشته است «افزایش رشد ماهانه پایه پولی در ماه‌های اخیر عمدتاً متاثر از تامین اعتبارات ارزی مورد نیاز وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی توسط بانک مرکزی به منظور جبران و هموارسازی آثار حذف تخصیص ارز ترجیحی به ترتیب برای واردات نهاده‌های کشاورزی، کالا‌های اساسی و دارو (به واسطه اجرای طرح مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها) می­ باشد که انتظار می ­رود با توجه به الزامات قانونی تسویه ریالی تعهدات مذکور، رشد پایه پولی به مسیر پیشبینی شده بازگشت نماید. ‏»

بانک مرکزی همچنین خاطر نشان کرده است: «روند رشد دوازده ماهه پایه پولی با آغاز به کار دولت سیزدهم و متاثر از رویکرد انضباط گرایانه دولت و سیاست‌های پولی و نظارتی فعال بانک مرکزی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهشی بوده و از ۴۲.۶ درصد در پایان تیرماه ۱۴۰۰ به ۳۴.۵ درصد در پایان مهرماه سال ۱۴۰۱ رسیده است.»

 

سخن پایانی

با توجه به توضیحات بانک مرکزی، مهم ترین دلیل افزایش پایه پولی به اجرای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها برمی گردد. طرحی که از اردیبهشت ماه با پرداخت ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومان یارانه نقدی به حساب افراد مشمول آغاز شد و در آبان ماه نیز هفتمین مرحله از واریز این مبالغ را داشتیم.

اما در این میان اشاره بانک مرکزی به این عبارت یعنی «انتظار می­رود با توجه به الزامات قانونی تسویه ریالی تعهدات مذکور، رشد پایه پولی به مسیر پیش­بینی شده بازگشت نماید» بیان گر این است که سیاست گذار امیدوار به بازگشت پایه در مسیر کاهشی نرخ رشد پایه پولی است؛ مسیری که در صورت عدم تحقق آن و عدم تسویه ریالی تعهدات مورد اشاره بانک مرکزی، می‌تواند به افزایش نقدینگی و در نهایت رشد نرخ تورم منجر شود. چالشی که می تواند رشته های دولت برای حمایت از قدرت خرید اقشارکم درآمد به واسطه پرداخت یارانه نقدی را پنبه کند!

 

 

منبع: تابناک

کلیدواژه: جام جهانی قطر آلودگی هوا تیم ملی فوتبال ایران روزبه چشمی رامین رضاییان حماسه ملبورن پایه پولی تورم نقدینگی جام جهانی قطر آلودگی هوا تیم ملی فوتبال ایران روزبه چشمی رامین رضاییان حماسه ملبورن هزار میلیارد تومان بانک مرکزی پایه پولی سیاست گذار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۹۹۸۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مسئله مردم نرخ رشد نقدینگی نیست، مردم تورم را می‌بینند

در سال ۱۴۰۲ به‌رغم کاهش رشد نقدینگی، رشد پایه پولی همچنان فزاینده بوده و به‌نوعی دولت در بازار پول به‌عنوان رقیب بخش خصوصی فعال بوده است.

به گزارش هم‌میهن، به این مفهوم که دولت همچنان کسری بودجه خود را داشته و این کسری را از منابعی که در بازار وجود داشته از محل فروش اوراق و... تامین کرده و آن نقدینگی که بخش خصوصی و تولید باید استفاده می‌کرد را خود دولت جذب کرده است.

در ادامه گفتگو با داود سوری استاد سابق دانشگاه شریف را می‌خوانید: 

در دو سال‌ونیم گذشته تلاش‌های دولت جهت کنترل تورم نتیجه نداده و تورم از کنترل رشد نقدینگی تاثیر نپذیرفته؛ به نظر شما علت چیست؟

خیلی سخت است که بتوان قضاوت کرد. رابطه رشد نقدینگی و تورم رابطه کوتاه‌مدتی نیست که به محض کاهش رشد نقدینگی در تورم کاهش اتفاق بیفتد. انتظار می‌رود اگر کنترل نقدینگی تداوم پیدا کند در آینده نرخ تورم هم کنترل شود. نکته‌ای که باید توجه کرد این است که کیفیت کاهش نقدینگی به چه صورت بوده است.

آنچه مشخص است اینکه در سال ۱۴۰۲ به‌رغم کاهش رشد نقدینگی، رشد پایه پولی همچنان فزاینده بوده و به نوعی دولت در بازار پول به عنوان رقیب بخش خصوصی فعال بوده است. به این مفهوم که دولت همچنان کسری بودجه خود را داشته و این کسری را از منابعی که در بازار وجود داشته از محل فروش اوراق و... تامین کرده و آن نقدینگی که بخش خصوصی و تولید باید استفاده می‌کرد را خود دولت جذب کرده است. به هر حال باید منتظر ماند و دید نتیجه کاهش روند رشد نقدینگی در سال آتی چگونه خواهد شد.

یعنی سال ۱۴۰۴ باید منتظر تاثیر بر نرخ تورم باشیم؟

نمی‌توانیم یک رابطه یک به یک بین تورم و نقدینگی داشته باشیم. نرخ تورم می‌تواند از جای دیگر هم افزایش پیدا کند. با این وجود به نظر می‌رسد سال بعد باید اثرات کاهش نقدینگی را دید. البته نرخ اعلامی بانک مرکزی به‌طور متوسط در یک سال ۵۲ درصد اعلام شده در حالی‌که این نرخ تورم در فروردین ۸۰ درصد بوده و تا اسفند به ۳۸ درصد رسیده است. از این رو یک روند کاهش وجود داشته و اگر مشکلی پیش نیاید سال بعد می‌تواند بر نرخ تورم مؤثر باشد.

شاید اشاره ابراهیم رئیسی که اخیراً گفته اقتصاددان‌ها متوجه کاری که دولت برای کنترل نقدینگی کرده می‌شوند همین موضوع است.

چیزی که مهم است اینکه نتیجه سیاست‌ها را باید در عمل ببینیم. واقعیت این است که بسیاری از آمار‌ها منتشر نمی‌شود و آمار‌های منتشر شده نیز از دقت کافی برخوردار نیستند؛ لذا نمی‌توان قضاوت درستی داشت. ولی می‌دانیم که تورم وجود دارد. قیمت‌ها را می‌بینیم که مدام در حال افزایش است.

بحث درآمد‌ها و رشد اقتصادی را می‌بینیم. اگر سیاست‌ها در این شاخص‌ها نمود پیدا نکند نمی‌شود درباره مؤثر بودن سیاست‌ها صحبت کرد. مسئله مردم که نرخ رشد نقدینگی نیست. نرخ رشد نقدینگی را ما به دهان مردم انداختیم. مردم تورم را می‌بینند. حالا از هر جا که می‌خواهد ظاهر شود. برای مردم چه اهمیتی دارد نرخ رشد نقدینگی چقدر است. آن‌ها تورم را نگاه می‌کنند.

در نرخ تورم چه سهمی می‌توانیم برای تورم انتظاری قائل شویم؟ مسئولان در گفته‌هایشان بر غیررسمی بودن قیمت‌ها و تورم‌های غیرواقعی و انتظاری بار‌ها تاکید می‌کنند.

انتظارات قاعدتاً تاثیرات کوتاه‌مدت دارد. ممکن است اتفاقی بیفتد و شوکی وارد شود و برای مردم انتظاراتی شکل بگیرد، اما مدتی که گذشت اثر آن اتفاق از بین می‌رود. ولی وقتی یک پدیده‌ای ادامه‌دار است نمی‌توان به انتظار تفسیر کرد. آنچه ما الان آموخته‌ایم و آن را انتظار می‌نامیم این است که فرآیند سیاست‌گذاری و کیفیت سیاست‌گذاری به‌گونه‌ای بوده که هر سال منتظر بدتر شدن شرایط هستیم.

این را آموخته‌ایم که اگر امروز کالایی را خریداری کنیم صرفه بیشتری دارد تا اینکه سال بعد آن را بخریم. همه می‌دانیم که اگر ریال نگه داریم سال بعد زیان دیده‌ایم. این یک یادگیری است که طی سالیان متمادی شکل گرفته و همچنان این فرآیند در حال تداوم است.

هیچ علامتی نیز داده نمی‌شود که این مسیر ممکن است تغییر کند. نه کیفیت سیاست‌گذاری را رو به بهبود می‌بینیم و نه رفتار‌هایی که در جامعه صورت می‌پذیرد متفاوت می‌شود؛ بنابراین دلیلی ندارد که افراد آموخته‌های خود را تغییر دهند.